ماهی طلایی کشف شده در غاری در چین، همچنان در حال تکامل برای زندگی زیرزمینی - کانادا گردی

این کشف نه تنها به دلیل ظاهر درخشان این ماهی، بلکه به خاطر ویژگی های منحصر به فردی که در روند تکامل آن مشاهده شده، مورد توجه محققان قرار گرفته است. بر اساس نتایج تحقیقاتی که روی این گونه صورت گرفته، به نظر می رسد که ماهی خط طلایی شینگ رِن هنوز در مسیر تکامل برای زندگی در محیط تاریک غارها واقع شده است و ویژگی های بدنش هنوز کاملاً با این محیط سازگار نشده است.

ویژگی های ژنتیکی و تفاوت های ظاهری این ماهی نادر

تیم پژوهشی که این ماهی را مورد مطالعه قرار داده، دریافت که این گونه نو، از نظر DNA و ویژگی های بدنی با سایر اعضای جنس سینوسایکلوکِیلوس (Sinocyclocheilus) تفاوت های مشخصی دارد. این جنس شامل گونه های مختلفی از ماهیان غارزی است که در نواحی کارستی جنوب غربی چین زندگی می نمایند. ویژگی های متمایز این ماهی عبارت اند از:

• مقدار کوچک تر نسبت به سایر گونه های نزدیک
• تعداد متفاوت پرتوهای (Rays) موجود در باله ها
• بدون فلس بودن، که مشخصه ای رایج در بسیاری از ماهیان غارزی است
• چشمان بزرگ و پیشرفته، برخلاف سایر ماهیان غارزی که اغلب چشمانشان تحلیل رفته یا کاملاً از بین رفته است

این ترکیب غیرمعمول از ویژگی های آناتومیکی، نشان می دهد که این گونه احتمالاً به تازگی به زیستگاه غاری خود نقل مکان نموده و هنوز در مرحله تطبیق با این محیط نو واقع شده است.

چرا این ماهی هنوز چشمان بزرگی دارد؟

یکی از ویژگی های عجیب این ماهی که دانشمندان را به چالش کشیده، مقدار بزرگ چشمان آن است. بیشتر موجودات زنده ای که برای مدت طولانی در غارهای تاریک زندگی نموده اند، چشمان خود را کوچک تر نموده یا حتی به کلی از دست داده اند. این تغییر، نتیجه فشارهای انتخاب طبیعی برای کاهش هزینه های متابولیکی در محیط های تاریک است. اما ماهی خط طلایی شینگ رِن برخلاف این قاعده، چشمانی کاملاً بزرگ دارد.

این یافته، محققان را به این نتیجه رسانده که این ماهی احتمالاً مدت زیادی نیست که وارد زیستگاه غاری شده و هنوز در مرحله سازگاری واقع شده است. از آنجا که این گونه هنوز چشمان خود را حفظ نموده، می توان حدس زد که روند تطبیق آن به محیط تاریک هنوز به پایان نرسیده است و ممکن است در آینده، به سرنوشت سایر ماهیان غارزی دچار گردد و چشمان خود را از دست بدهد.

مطالعه تاریخ تکاملی این ماهی: قدمتی چند میلیون ساله

برای درک بهتر تاریخ تکاملی این ماهی، پژوهشگران DNA آن را مورد آنالیز دقیق قرار دادند. نتایج این تحقیق نشان داد که از بین رفتن فلس ها در جنس سینوسایکلوکِیلوس، یک پدیده نسبتاً نو است و احتمالاً در دوره پلیستوسن (Pleistocene) اتفاق افتاده است. دوره پلیستوسن، که حدود 2.6 میلیون تا 11 هزار سال پیش ادامه داشته، زمانی بوده که تغییرات اقلیمی گسترده ای در کره زمین اتفاق افتاده است و بسیاری از گونه های جانوری برای سازگاری با شرایط نو، دستخوش تغییرات تکاملی شده اند.

این یافته ها به این نکته اشاره دارند که ماهی خط طلایی شینگ رِن یکی از تازه ترین گونه هایی است که مسیر تکامل به سوی زندگی در غارها را در پیش گرفته و احتمالاً طی میلیون ها سال آینده، تغییرات بیشتری را تجربه خواهد نمود.

خطراتی که این ماهی را تهدید می نماید

با وجود تازگی این کشف، دانشمندان هشدار داده اند که این ماهی نادر ممکن است پیش از آنکه فرصت تکامل کامل در محیط غار را داشته باشد، در معرض انقراض قرار گیرد. دلیل اصلی این نگرانی، محل زیست این گونه است که در قلب یک روستا واقع شده است.

مهم ترین تهدیدهایی که این ماهی را در معرض خطر قرار داده اند:

• توسعه شهرنشینی در منطقه و احتمال تخریب زیستگاه آن
• آلودگی های زیست محیطی ناشی از فعالیت های انسانی
• دخالت های مستقیم در محیط غارها، مانند تغییر مسیر جریان های آبی و استفاده های نادرست از منابع طبیعی
• دانشمندان تأکید نموده اند که حفاظت از این گونه باید در اولویت قرار گیرد، زیرا اگر اقدامات حفاظتی کافی انجام نگردد، این ماهی ممکن است پیش از آنکه مسیر تکامل خود را به پایان برساند، برای همواره از بین برود.

آینده ای نامشخص برای یک ماهی طلایی درخشان

کشف ماهی خط طلایی شینگ رِن، یک نمونه شگفت انگیز از فرایندهای تکاملی در دنیای طبیعی است. این گونه هنوز در حال تغییر و تطبیق با محیط زندگی خود است و می تواند به دانشمندان سرنخ های ارزشمندی درباره چگونگی سازگاری موجودات زنده با زیستگاه های نو در طول زمان بدهد.

با این حال، آینده این ماهی وابسته به اقداماتی است که اکنون انجام می گردد. اگر بتوان زیستگاه این ماهی را از مداخلات انسانی محافظت کرد، شاید شاهد تکامل و تغییرات جالب تری در نسل های آینده آن باشیم. اما در غیر این صورت، این ماهی طلایی ممکن است به سرنوشت بسیاری از گونه های در معرض خطر دچار شده و پیش از آنکه علم بتواند به طور کامل آن را مطالعه کند، ناپدید گردد.